Attracties - Het Spookslot: te Gast bij de Geesten

 
 
         
 

1991 - 1999

 
Zingende bloemen -|- foto: Friso Geerlings © Het WWCW 2003Terwijl het park buiten de koude, metersdikke kasteelmuren nog stevig bezig is om het Spookslot van meer buren te voorzien, gebeurt er binnen in het slot bijzonder weinig opmerkelijks. Zo nu en dan vindt er natuurlijk wel eens iets van een verandering plaats, maar erg belangwekkend zijn deze niet. Een kleine opsomming voor de volledigheid. In 1993 worden er enkele objecten in de hoofdshow vernieuwd, waaronder de bel van de Betoverde Kraai en het hoofd van Visculamia. In 1994 worden er kroonluchters in de doorgang naast het slot gehangen. Deze zijn afkomstig uit Het Witte Paard, en ze passen werkelijk prachtig bij wat misschien wel het mooiste stukje parkroute is van de Efteling. Tegenwoordig gaan de kroonluchters pas branden wanneer er bewegingen gedetecteerd worden onder de overkapping. Niet alleen bespaart dit energie, maar op hele rustige, donkere dagen in het voor- en naseizoen is het best een beetje spookachtig om plots al die kaarsjes te zien ontvlammen. Overigens was de kleur van alle deuren van het slot, waaronder die van de nooduitgangen in de genoemde onderdoorgang vroeger bruin in plaats van groen.

De Witte Walvis wordt in 1995 verdiept, waardoor het personeel hier meer bewegingsruimte krijgt. Aan de linkerkant komt een kast van het Rariteitenkabinet uit 1992 om het snoep in uit te stallen. Het winkeltje ‘Bij Jonas’ is echter al enkele jaren niet meer in gebruik en de ramen worden hier nu ook gebruikt voor een snoepuitstalling, evenals voor het tonen van wat kleine griezelsouvenirs. De toiletten komen een jaar later aan de beurt en ook hier wordt alles dieper en dus ruimer gemaakt.

Ondertussen loopt met het verstrijken van de jaren de interesse naar het Spookslot flink terug. Toppers als Droomvlucht, Villa Volta en Fata Morgana eisen alle aandacht op en het Spookslot wordt door de gemiddelde bezoeker echt als ‘te saai’ gezien. Het is mede hierdoor dat de roddel word geboren dat het Spookslot misschien wel drastisch zou (moeten) worden veranderd. En dit keer met meer impact dan een nieuwe hoofdshowprogrammering…

De gebruikelijke kleine vernieuwingen van enkele elementen van het slot vinden ook weer plaats in 1996 (nieuwe toortsen) en 1999 (de handen uit de grond doen het na zeer lange tijd eindelijk weer). In 1998 werd er nog wel flink gesleuteld aan de belichting; het gotische spitsbooggewelf van de kapel en het kerkhofje voor Visculamia krijgen zelfs hele nieuwe kleuren spots op zich gericht. Het mocht allemaal echter niet echt helpen om het Spookslot weer aantrekkelijk te maken.

 

 

Roddel en achterklap

 
De Efteling stond jarenlang bekend als een park waar alleen maar zaken bij komen, en eigenlijk nooit iets weg ging. Vandaag de dag kunnen we dat echter niet meer zeggen; attracties als de grote Pieckeriaanse speeltuin, het openluchtzwembad en sprookjes als de oude Chinese Nachtegaal, Kogeloog en de Dansende Dolfijn zijn voorbeelden van Efteling-wonderen die inmiddels niet meer te aanschouwen zijn. Van tijd tot tijd duiken ook de geruchten op dat het park veel van de oudere attracties die niet echt veel extra bezoekers trekken, liever kwijt dan rijk zou zijn. Het Diorama zou bijvoorbeeld zoveel kosten aan renovatie om het écht op te knappen, dat men maar beter gewoon de stekker zou kunnen trekken uit de miniatuurwereld van bergen, kasteeltjes, spoorwegen, radarboten en molens. Ook de kanovijver zou volgens sommige al op de blacklist te staan: niet aantrekkelijk genoeg en bovendien al helemaal niet meer van deze tijd. Ook dé publiekstrekker van de jaren ’80, de Python, zou volgens de geruchten al jaren aan vervanging toe zijn, evenals het Carnaval Festival dat men inmiddels te on-Eftelings zou vinden om nog langer in het park te laten staan.

Anno 2003 staan al die attracties er echter nog gewoon. Zo ook het Spookslot. Toch lijkt de publiekslieveling van weleer niet helemaal onbevreesd de toekomst tegemoet te kunnen treden. De redenen daarvoor liggen slechts ten dele besloten in de subjectieve saaiheid van de show of de populariteit van de attractie als geheel. Belangrijker wellicht is namelijk de situatie rond de veiligheid van het slot.

Eind jaren negentig worden er concept NEN-normen (gebaseerd op een nieuwe Europese norm) opgesteld die betrekking hebben op attractieparken en amusementsinstallaties als kermisattracties. Ook de Efteling krijgt hiermee te maken krijgen. Vanaf 2007, wanneer de normen in werking treden, moeten alle attracties, horecapunten, souvenirwinkels en andere installaties & bouwsels aan bepaalde strengere criteria voldoen.

Zo mogen hekjes geen te dunne, maar ook geen te brede ruimtes tussen de tralies hebben. Diverse elektrische apparatuur bij de wat oudere attracties zou verplicht moeten worden vernieuwd. Veel verplichte veranderingen zijn voor de bezoeker nauwelijks waarneembaar en de Efteling heeft de afgelopen jaren stukje voor stukje al heel wat zaken verbeterd. Het Spookslot blijkt echter toch in een aantal opzichten een zorgenkindje; het park laat nooit precies wat er nu eigenlijk aan het sinistere slot met z’n diabolische bewoners moet veranderen. De geruchtenmolen echter, lijkt er wel antwoord op te hebben. De licht ontvlambare hoofdshow (die immers uit piepschuim is opgetrokken en bestrooid is met een laag dorre ritselige blaadjes) zou moeten verdwijnen om zo de brandveiligheid van het gebouw beter te kunnen garanderen. Vervanging door een brandveiliger versie zou echter nogal prijzig zijn, en gezien de populariteit van de attractie zou dat wat al te gortig in de budgetten hakken. In 1999 komen er in de kranten zelf plannen naar voren om een geheel nieuw en in alle opzichten ander Spookslot te bouwen om zo het slot weer meer aantrekkelijk te maken voor het publiek.

Tot nu toe lijkt dit alles echter nogal een storm in een glas water. Het kasteel staat er nog steeds, en onderging niet lang geleden zelfs een upgrade om te voldoen aan Europese normen betreffende de aanduiding van vluchtwegen. Het zicht op de show is er door deze felle beschijning niet beter op geworden, maar als we mogen kiezen tussen dit of vernietiging van al dat mooi gevormde piepschuim, dan denken we dat de keuze snel is gemaakt. Wellicht is het hele ‘brandbare hoofdshow en dus vervangen’- verhaal gewoon lariekoek. In elk geval kunnen bezoekers die de (nood)uitgang zoeken voortaan weer zonder al te veel moeite de deuren vinden.
 

Het Spookslot in 2002 -|- foto: Friso Geerlings © Het WWCW 2003

 o het Spookslot nu
 
 

 

2000 - 2003

 
Tijdens de winter van 1999-2000 houdt de Efteling voor het eerst de voortaan jaarlijks terugkerende winteropenstelling, ‘Winter-Efteling’. Ruigrijk, Piraña en Gondoletta zijn gesloten en bezoekers zoeken de warmte op in de overdekte attracties van het park die wél gewoon geopend zijn. Na al die jaren heeft het Spookslot, samen met zijn winterharde Efteling-kornuiten als Fata Morgana, Villa Volta, Droomvlucht en Carnaval Festival, dus toch voor elkaar gekregen wat de directie destijds al in de planning had staan: meer dagen open met overdekte attracties! En als een wonder schiet de populariteit van het slot ook iets omhoog; zelfs in het zomerseizoen is het vanaf nu toch opeens een stuk drukker dan het er de voorgaande jaren was. In 2002 waren er zelfs van tijd tot tijd wachtrijen vóór het Spookslot met rijen wachtende bezoekers te zien. De entreehal van het slot stond vol van Oosterse Geest tot de rammelende deur. Het was lang, heel lang geleden dat dát vertoond was in Kaatsheuvel.

Tijdens de laatste jaren heeft het Slot het qua omgeving wel wat zwaar te verduren gekregen, wat de sfeer helaas niet, maar de bereikbaarheid wellicht wel ten goede is gekomen. In 2000 opende de Pardoespromenade, waarbij een muur met verroest hek en een enorm (lelijk) slot de toegang tot het Spookslotplein afsluit. Bezoekers zien nu het Spookslot als één van de eerste toegankelijke attracties van het park, direct aan de promenade. Daarnaast is daar sinds 2002 PandaDroom, dat het Spookslotplein ‘opfleurde’ met een ‘prachtige’ entree. Een voordeel: vrijwel elke bezoeker van de harde wereld van cirkelzaag en global-warming, zal daarna op z’n gemak kunnen bijkomen in het kasteel met z’n rottende lijken, grijnzende schedels, opzwepende vioolmuziek en gehoornde Ton-creaties.

Na jaren van afwezigheid kwam in 2001 zowaar het verhaal van Visculamia weer terug bij de Oosterse Geest. Men was het vertelsel blijkbaar vergeten, maar het dook weer op voor de cd “Efteling CD 2” uit het jaar 2000. Een jaar later keerde het dus ook terug in het park. Officieel zal de verklaring wel zijn dat het verhaal tegenwoordig opeens wel is ‘te combineren met de timing van de voor- en hoofdshow’. Wij houden het toch op een enthousiaste TD’er, aangespoord door de constante smeekbedes vanuit de Efteling-fanbase.
 

Een kijkje achter de schermen -|- foto's: Anton en Ado Nomiem © Het WWCW 2003

In 2003 kregen de liefhebbers (en de normale bezoekers natuurlijk net zo goed, maar die letten daar niet zo op) nog meer ‘oude troep’ terug. Na jarenlang langzaam wegrotten en verstoffen in de duivelse bezemkast van het slot, mocht de Kate Bush-zerk, die gebruikt werd voor de TV-special van 1978, nu enkele weken wegrotten tussen de grafstenen voor de kasteeltoren buiten het slot. Of dit iets te maken had met de publicatie van een hele reeks foto’s van het Spookslot-achter-de-schermen, met daarop onder andere de zerk, blijft gissen. Leuk is het in geval wel.

De toekomst van het Spookslot in het hart van de Efteling is er een waarvan nog niet alle nevelen zijn weggetrokken. Hoe de verbouwingsplannen van de directie ook mogen gaan lopen in de toekomst, zeker lijkt gelukkig wel dat het gebouw op zich niet zomaar zal verdwijnen. Daarvoor is het te mooi, en bovendien van te stevig gewapend beton. Wellicht ook dat de verantwoordelijke voor een definitief besluit over een mogelijke sloop nacht in nacht uit wel zo getergd zal worden door nachtmerries met daarin figurerend spookachtige monniken, dolende geesten en flapperende Vlederiken, dat het besluit maar snel weer terzijde geschoven zal worden. En zo hoort dat ook.
 

25-jaar Spookslot decoraties -|- foto: Bram Elstak © Het WWCW 2003
o Decoraties ter gelegenheid van 25 jaar Spookslot in 2003

Met z’n occulte achtergrond, sfeervolle gangen en sierlijke decoraties is het Spookslot een Efteling-attractie die weer helemaal in de tijd van nu waarin Tovenaarsleerlingen met een meekijkend miljoenenpubliek door soortgelijke omgevingen sluipen past. En als iemand nu even in een hoekje van het Gildehuys gaat werken aan een soepele dirigent voor op het bordes van de Kloostertuin, ach, dan kan die ruïne mét inhoud toch nog jaren mee?
 

         
           

Fin d'horreur -|-  -|- logo: Bram Elstak © Het WWCW 2003
 

 

© 2003 Het Wonderlijke WC Web | tekst: Ramon Heeren & Friso Geerlings | foto's: Bram Elstak & Friso Geerlings