Attracties - Gondoletta - Een Feest van Kleuren
 
 
Pagina 1 Pagina 2 Pagina 3 Pagina 4
     
 
Het Ritsysteem
Het transportsysteem dat de kern van de attractie vormt, is door de Efteling ingekocht bij de firma Intamin AG. Het was de eerste attractie die het park bij deze leverancier bestelde, en vele zouden nog volgen. De Gondoletta is een zogenaamde “Tow Boat ride”. De door het park zelf gedecoreerde bootjes zitten vast aan een lange stalen kabel die, middels een flink aantal grote metalen schijven op de vijverbodem, over het hele traject is gespannen. Overal waar de boot een bocht maakt is zo’n schijf te vinden, die in de vijverbodem is verankerd. Om de staalkabel te spannen (zodat deze niet van de geleideschijven loopt) is vlak bij het Kinderspoor een zware spankabel aan een betonblok bevestigd. Deze trekt in een hoekige bocht van het parcours voortdurend de kabel strak.

Visje Gijs in de winter. -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006

De aandrijving van de hele attractie is, net als bij Fata Morgana, geplaatst bij de draaischijf. Hier zet een zware elektromotor zowel de schijf als het bootjestraject in beweging. Vooral bij het starten en stoppen van de aandrijving is goed te horen dat er heel wat kracht nodig is om veertig bootjes door het water te trekken: er klinkt dan een slepend gezoem uit het bruine houten schuurtje dat de mechanica van de attractie herbergt. Met een snelheid van zo’n drie kilometer per uur bewegen de bootjes zich voort over het traject van net geen kilometer lengte. De overdekte gondels bieden elk plaats aan maximaal negen passagiers (al wil het wel eens voorkomen dat er een extra passagier plaats neemt op het voorsteven), wat de capaciteit bij een vaarduur van twintig minuten brengt op ongeveer 1100 opvarenden per uur. Hiermee heeft de Gondoletta een duidelijk lagere capaciteit dan de trager varende Fata Morgana. De attractie werd in 1981 in de reeds bestaande Siervijver gebouwd voor twee miljoen gulden, 908.000 euro.

Ontwikkeling door de Jaren
Hoewel de Gondoletta er voor velen er in herinnering altijd precies zo uit gezien zal hebben als vandaag de dag, zijn er toch in de loop van de ruim vijfentwintig jaar dat de attractie bestaat wat kleine aanpassingen doorgevoerd.

Overzicht oude bootjes. -|- Foto: E.A.H. © het WWCW 2006
o Het uiterlijk van de bootjes in 1983: in deze versie van de gondels zien we onder andere de oranje vlaggetjes op het afdak, en ontbreekt de gestileerde vogel op de voorsteven.

Bij de opening in het voorjaar van 1981 misten de bootjes nog de fiere vogelkop op de voorsteven, en ontbrak ook het krulornament op de achterkant. De bootjes hadden in plaats van de gouden “eendensnavel”-decoraties op het dak twee oranje vaantjes. Een grasgroene bies sierde zowel de rand van het bootje zelf, als die van het afdakje; daarnaast was het middendeel van het dakje ook in deze kleur geschilderd. In 1994 ondergingen de premičrebootjes hun gedaanteverwisseling; naar een ontwerp van Ton van de Ven werden de ornamenten geplaatst en tevens verdwenen de groene biezen en vaantjes. Het maakte de bootjes wat minder “feestelijk”, maar tegelijk ook een stuk stijlvoller en verhoogde de uniciteit.

Naast de bootjes van de attractie, veranderde in de loop der jaren ook het aanzicht van de Siervijver zelf. In 1984 opende de spoorbrug over het water, waardoor het Stroomtrein voortaan een hele ronde om het park kon rijden. Een jaar of tien later verdwenen de ronde kleine “bloemeneilanden” uit de siervijver. Als bovenmaatse confettistippen van een meter of twee doorsnede lagen deze bloembakken jarenlang fleurig in de vijver. Met de komst van de Pardoes Promenade en Brink in 2000 werd de eerste boogbrug (vanaf de Brink gezien) een heel eind opgeschoven en gedraaid, zodat deze beter aansloot op het centrale verdeelplein. Opvallender nog was in dat jaar de aanleg van het vernieuwde Kinderspoor op een groot op de Siervijver teruggewonnen stuk parkgrond.

Lente... -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006 Lente... -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006
Zomer... -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006 Zomer... -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006
Zeven Mijlszomer -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006 Zeven Mijlszomer -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006
Herfst... -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006 Herfst... -|- Foto: Bram Elstak © het WWCW 2006
Winter... -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006 Winter... -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006
o in alle jaargetijden, van lente tot zomer en herfst tot winter, is het parklandschap rond de Gondoletta en de Siervijver zelf één van de grootste tractaties van de Efteling.

Als typische lente- en zomersfeerattractie bleef de Gondoletta tijdens de in 1999 gestarte Winter-Efteling gesloten. De bootjes werden opgeslagen in het eveneens gesloten Ruigrijk, en de Siervijver bleef, op een enkele overblijvende eend na, leeg. Voor de tweede Winter-Efteling bedacht het park een aardig plan rond de Gondoletta. In plaats van de veertig gondels, werden drie grote witte “ijsvissen” aan de onderwaterkabel bevestigd, die door het gebruikelijke mechanisme rustig over de vijver werden voortgetrokken. ’s Avonds werden deze vissen van binnenuit blauwig wit flakkerend verlicht, wat een bijzonder feeëriek en ijzig effect gaf op het mistige water. Helaas verdween met de openstelling van het Ruigrijk tijdens de zevende Winter-Efteling een plek om de gondels in de winter te stallen, waardoor deze gewoon in de vijver bleven liggen, en de kristallijnen ijsvissen zich dus niet meer lieten zien.

Een laatste verandering moet de Gondoletta volgens plan nog ondergaan. Sinds een aantal jaren is er sprake van een plan om de instapschijf te overkappen. Dit om de dienstdoende parkmedewerkers en wachtende passagiers te beschermen tegen felle zon of regen. Het plan is geďnitieerd door parkdirecteur Olaf Vugts zelf, tijdens een “Terug op de Werkvloer”-weekje in 2001, uitgezonden op televisie door de RVU. Hoewel de overkapping eigenlijk in seizoen 2006 gereed zou moeten zijn, was de draaischijf bij aanvang van dat seizoen nog steeds gelegen onder de blauwe open hemel.

Screenshot van Gondoletta-dak uit "Terug op de Werkvloer"  Screenshot van Gondoletta-dak uit "Terug op de Werkvloer"
o Uit "Terug op de Werkvloer": een eerste blik op het geplande dak boven de draaischijf.

Dag Vogels, Dag Bloemen...
Hoe mooi de bootjes van de Gondoletta ook zijn, hoe melodieus het harpconcert ook klinkt en hoe fris de wind ook over de Siervijver waait, de ware ster van de attractie is natuurlijk de natuur. Planten, bloemen, bomen en ander groen spelen in wel meer Efteling-attracties een hoofdrol (denk maar aan Droomvlucht of het Sprookjesbos), maar nergens anders dan in de Gondoletta is de natuur verheven tot het attractieve zélf, de reden om in de wachtrij aan te sluiten. Jong en oud monsteren aan bij een sloep om met volle teugen te genieten. In 1984 schreef een Efteling-reclamekrant er al over:

“Een rondvaart door de grachtjes en de grote siervijver heeft nog altijd grote aantrekkingskracht op veel bezoekers. Logisch ook, want in de Gondoletta kun je even heerlijk bijkomen van alle andere attracties. Want in de 20 minuten dat een rondvaart duurt hoeft u niets anders te doen dan te genieten van de wonderschone bloemenpracht op de oevers. [...] Op de klanken van een zacht muziekje wordt u op uw tochtje begeleid door scholen vissen (waaronder veel reuzenkarpers), zwarte en witte zwanen en allerlei eenden.”
 

De gondels varen door een met bloemen besmukt kanaal -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006

Rond de vijver en op de twee eilanden in het water zijn het de hoge loof- en naaldbomen die voor een donkergroen decor zorgen. Ook in de winter blijft een groot deel van deze “coulissen” van het Gondoletta-landschap ondoordringbaar voor het oog; de naaldbomen geven met hun donkere verticale lijnenspel zelfs dan nog een zekere fierheid aan het park. Het mooist tooit de attractie zich echter in de lente en zomer. Vanaf de seizoensstart zijn het de vroege bolgewassen als narcissen die de oevers kleuren, in hun bloei gevolgd door tulpen in ontelbaar veel bijzondere soorten en maten. In mei worden deze op hun beurt weer gevolgd door de overvloedig bloeiende rododendrons, die met hun zacht paarse bloemenpracht overal rond de vijver ― zich metershoog in het vijverwater reflecterend ― te vinden zijn. De hele zomer lang bloeien kleurige eenjarigen in de perken, zoals afrikaantjes, vlijtige liesjes, begonia’s, ageratum en zilverblad. Daartussenin plaatst de Tuindienst hier en daar wat bijzondere accenten, zoals hoge fuchsia’s, brugmansia's en andere planten die in de Efteling-kassen overwinteren. De bloeiende plantjes en bolgewassen worden in vrij grote vlakken gezet, keurig kleur bij kleur, waardoor zich vanuit de bootjes gezien een soort ouderwetse lappendeken ontvouwt op de oevers. Perken met krullende varens en kruipende coniferen zorgen voor het nodige lage groen tussen het feest van eenjarige kleuren.

Enkele ontwerpdetails van de Gondoletta -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2006

Niet alleen bloemen, planten en bomen vertegenwoordigen de natuur rond de Gondoletta. Ook de dierenrijkdom van de omgeving doet niet onder voor die van het Sprookjesbos. In de “Wonderlijke Wandelroute”, die de Efteling op haar eigen website publiceert, lezen we bijvoorbeeld:

“In en om het water komt u verschillende dieren tegen, o.a. de caroline-eend, de mandarijneend, de zwarte zwaan en de Egyptische gans. Wanneer u in het water kijkt kunt u snoeken, graskarpers en baarzen tegenkomen.”
 

Zonder moeite voegen we hier de wat minder exclusieve loopeend, wilde eend, waterhoen, meerkoet, Canadese gans, blauwe reiger en een heel arsenaal van lawaaierige kokmeeuwen aan toe. Het meeste indruk van al deze vogels maakt toch meestal de zwarte zwaan, die sierlijk over het water dobberend op zoek is naar een vrijgevige kinderhand met broodkorst.

 
Pagina 1 Pagina 2 Pagina 3 Pagina 4