Attracties - Sprookjesbos - Herautenplein

 
 
Het Herautenplein -|- edits: Friso Geerlings © het WWCW 2005  
Het Herautenplein in het Sprookjesbos is een van de allermooiste plekken van de Efteling. Hoewel het plein de afgelopen jaren een hele gedaanteverwisseling heeft ondergaan, heerst in deze oase van rust nog steeds een immens gevoel van nostalgie dat in het hele park zijn weerga niet kent.
 
Het Herautenplein -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2005
Embleem Herautenplein -|- Ontwerp: Bram Elstak © het WWCW 2005
Gebied:
Het Herautenplein

openingsjaar:
1952, herberg en kasteeltje vanaf 1999

Ontwerp:
Anton Pieck en Henny Knoet

 

   



Was het u reeds bekend dat...

...de muur links van de Prinsenpoort op een zonnige dag in oktober 2000, terwijl vakantie-medewerkers bezig waren de klimop te verwijderen, in elkaar stortte? De muur is in allerijl binnen een week weer opgebouwd.


...het wapenschild op de Prinsenpoort, met de drie hamers en drie hoorns, dat van de gemeente Loon op Zand is? Kaatsheuvel valt onder deze gemeente. Het gemeentewapen was vroeger het wapenschild van de graven van Horne, vandaar de drie hoorns. De drie schoenmakers-hamers werden later toegevoegd en verwijzen naar de schoenmakers-traditie in de streek.


...de Prinsenpoort op meerdere plaatsen in de Efteling voorkomt? Zo zien we de poort op de tekening van de Bibbelebontse berg in het Efteling-museum en in het Diorama. De poort was in 1952 overigens nog de uitgang van het Sprookjesbos.

Het plein is even oud als de Efteling zelf. Het pittoreske plein heette echter niet vanaf het begin al het “Herautenplein”; Anton Pieck en Peter Reijnders noemden het eerst het "Kasteelplein" en zo werd het ook genoemd op de oudste plattegronden van het Sprookjesbos. De naam "Herautenplein" is in de loop der jaren ontstaan, door bezoekers en medewerkers die de klaroenblazende versteende prinsen van De Magische Klok verwarden met herauten en naar het plein gingen verwijzen als "het plein met de herauten". Anton Pieck zelf lijkt midden jaren zestig al “om” te zijn gegaan naar deze naam, want op zijn ontwerpen voor onder andere Opa Gijs duikt al de commentaartekst “Voor Herautenplein” op. De naam verscheen echter pas voor het eerst op de plattegrond van de Efteling in 1984.
 

Henny Knoet
Die plattegrond was getekend door Henny Knoet, een man die we een beetje kunnen beschouwen als de "stiefvader" van het Herautenplein. Het was Henny Knoet die in het begin van de jaren tachtig voor de dag kwam met het plan om het plein om te vormen tot het centrale plein van het Sprookjesbos. Het Herautenplein anno 1952 was vrij leeg: de grot van Sneeuwwitje met de duiventil van Genoveva prijkte aan één kant van het plein, in het midden stond de Kikkerfontein en aan Even uitrusten op een bankje op het Herautenplein. Wie doet dat nu niet graag? -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2005het eind was de Prinsenpoort, met in de hoek De Magische Klok. Van Opa Gijs was nog geen sprake, van de herberg van Tafeltje dek je of het kasteeltje van de stiefmoeder van Sneeuwwitje al evenmin.

Het plan dat Henny Knoet in het begin van de jaren tachtig opzette om het Herautenplein te renoveren was een drie-fasen-plan en moest een oplossing bieden voor drie problemen. Ten eerste was er het probleem van de groenrand achter het plein. Deze rand was te transparant, waardoor bezoekers geparkeerde auto's op het parkeerterrein door het groen heen konden zien. Dit verstoorde de sprookjessfeer op het plein veel te sterk. Ten tweede was er het probleem van het duivenvoer, dat bezoekers konden kopen bij het winkeltje naast Opa Gijs en dat veelal in de perken rond de Kikkerfontein terecht kwam, wat voor de groenhagen op het plein niet goed was. Het grootste probleem was echter het Sprookjesmuseum, dat elementen uit twee sprookjes die elders in het park aanwezig waren uit zijn context haalde. De knuppel van “Tafeltje dek je, ezeltje strek je” hing zonder veel verdere uitleg aan de muur van dit museum, terwijl de ezel uit het sprookje in de speeltuin bij Het Witte Paard stond. Bovendien waren in het museum ook de giftige appel en de toverspiegel van de stiefmoeder van Sneeuwwitje te zien, terwijl het sprookje zelf aan de andere kant van het Herautenplein werd uitgebeeld.

Uitvoering van het drie fasen plan
Henny Knoet ging aan het werk. In een eerste fase moest Ezeltje Strek Je naar het Herautenplein worden verhuisd. Dat gebeurde in 1984. Fase twee van het plan, de bouw van de herberg van Tafeltje dek je en het kasteel van de stiefmoeder van Sneeuwwitje, was oorspronkelijk voor seizoen 1986 gepland, maar dit werd uiteindelijk uitgesteld tot in 1999. De knuppel verdween van de muur van het Sprookjesmuseum en kreeg een plaats in de hal van de herberg, de galerij met de toverspiegel in het Sprookjesmuseum werd afgesloten en een heel nieuwe toverspiegel verrees in een door Knoet ontworpen kasteeltje. Vreemd genoeg bleef de giftige appel wel nog achter in het Sprookjesmuseum, zodat er een tijd lang twee giftige appels in het Sprookjesbos terug te vinden waren: de appel in het kabinet in het museum en de appel in de mand op de trappen van de rechtertoren van het kasteeltje. Met de ombouw van het Sprookjesmuseum naar Maxi-fotostudio was dit laatste probleem natuurlijk ook de wereld uit.

Decennia aan Efteling-historie op één plein bijeen -|- Foto: Friso Geerlings © het WWCW 2005

De manier waarop de sprookjes in 1999 werden uitgevoerd is in feite niet zo gek veel anders dan in Knoets oorspronkelijke ontwerp uit de jaren tachtig. "Dat heeft te maken met de sfeer en de maatvoering van het Herautenplein," ligt de ontwerper in een interview toe, "en die zijn niet wezenlijk veranderd. Door de toevoeging van de herberg en het kasteel, wordt deze historische plaats in het Sprookjesbos iets om meer dan ooit trots op te zijn."

De derde fase van Henny Knoets plan is nooit uitgevoerd. In de jaren tachtig ontwierp Knoet een duivenvoerautomaat in Efteling-stijl, die vlakbij Ezeltje strek je een plaats had moeten krijgen. Maar omdat sinds 2000 de gekleurde duiven van Genoveva — na protest van steeds meer bezoekers die het verven van de duiven dieronvriendelijk vonden en het opraken van de speciale hiervoor gebruikte spiritusbeits — niet langer gekleurd worden, ziet het er naar uit dat dit plan niet meer zal worden gerealiseerd. Zo opvallend zijn de duiven immers niet meer, waardoor het duiven voeren niet zo’n storm meer loopt.

Dat de herberg, het kasteel en de duivenvoerautomaat alledrie oorspronkelijk al in 1986 gerealiseerd zouden worden, is duidelijk te zien aan de eerste plattegrond die de Efteling daVoor het plan van Knoet had het plein een ander, maar eveneens fraai aanzicht -|- Foto: E.A.H. © het WWCW 2005t jaar uitbracht, waarop de drie nieuwigheden op het Herautenplein al waren ingetekend. Toen op het laatste moment afgezien werd van de plannen, bracht de Efteling een nieuwe plattegrond uit, waarop de herberg en het kasteeltje gewist waren. Om onbekende redenen werd de duivenvoerautomaat echter niet van de plattegrond verwijderd en staat hij tot op vandaag de dag nog steeds op de plattegrond die van tijd tot tijd opnieuw wordt uitgebracht, zowel los als bij het fotosouvenirboekje.

Ook in 2000 werd op het Herautenplein druk verbouwd. Het kleine snoepwinkeltje werd uitgebreid tot een heuse bakkerij, de Kleyne Klaroen, met een overdekt terrasje en overal werd op het plein vaste verlichting aangebracht (de sfeervolle “galgvormige” lantaarns die op het plein te vinden zijn, zijn ook pas in dit jaar geplaatst). Door al deze veranderingen veranderde het uitzicht van het Herautenplein in twee jaar bijna totaal, maar Henny Knoet verdient een pluim omdat hij erin geslaagd is dit op zo'n manier te hebben kunnen voltooien dat het sfeervolste plein van de Efteling er nog sfeervoller op geworden is. De toevoegingen zien eruit alsof ze al altijd deel hebben uitgemaakt van het plein, en dat is een grote verdienste.

Ansichtkaart 'Natuurpark de Efteling' - Meisje bij Kleine Boodschap -|- Scan: Friso Geerlings © het WWCW 2005

 

 

© 1998 - 2005 Het Wondere Wereld Web / Het Wonderlijke WC Web | teksten: Erwin Taets, Friso Geerlings en Paul Melssen