iets in Nederland is meer winters dan het schaatsen, een sport die al eeuwenlang wordt beoefend in ons kikkerlandje. De hedendaagse schaats is afgeleid van de sneeuwschoen welke oorspronkelijk uit Noorwegen komt. In het begin gebruikte men daar lange smalle stroken hout met rendierhuid om over het ijs te glijden (deze leken meer op ski's). Eigenlijk waren deze ‘schaatsen’ ook beter geschikt voor sneeuw dan ijs. Specifiek voor het ijs gebruikte men op een gegeven moment dan ook niet langer hout maar rendierbeenderen en hier scheidden de wegen van de ski en de schaats zich. Het schaatsen werd in de late middeleeuwen het winters volksvermaak numero één en bleef dat nog heel erg lang. De prenten van Anton Pieck, waarop in de winterlandschappen altijd wel wat kinderen met gladde ijzers onder de voeten en met de stoelen in de hand op het ijs zijn te vinden, bewijzen dit. Zo’n Pieck-tafereel past natuurlijk ook geweldig in de winterse versie van het sprookjespark. De schaatsbaan is er daarom ook al vanaf het begin bij, gesitueerd in een geel-blauwgestreepte tent op de Speelweide in Reizenrijk (een locatie die anders toch alleen maar bestaat uit een doodgevroren grasmat). Hier kan al sinds de openingsdag van de Winter-Efteling in 1999 worden gezwierd en gezwaaid op het kunstijs.
 

e officiële benaming voor de tent luidt volgens het bord bij de ingang “IJs Pret Paleis” (wat vermoedelijk inhoud dat het een paleis is met ijs en met pret, maar niet met ijspret... tsja), en volgens de folders is het gewoon “IJsbaan”. Die laatste simpele naam zou deze fiere aangelegenheid alleen maar onrecht aan doen, want behalve een dikke laag bevroren water, zijn er ook een après-skihut (waar het goed glühwein drinken is voor hen die dergelijke etablissementen waarderen en de hele verzameling Après-Skihut-cd’s te horen is op een volumeniveau dat zelfs de speakertjes van Villa Volta niet zomaar halen), wat picknickbanken en nog enkele souvenirs- en koek-en-zopiestands te vinden in het bezeilde gebouw. Hoofdattractie is uiteraard wel de reeds genoemde schaatsbaan. Deze had tot nu toe steeds een totale ijsoppervlakte van 1200 vierkante meter. Langs deze ijsbaan stonden een groot aantal kerstbomen volgespoten met een wit goedje dat door moet gaan voor sneeuw en ook op het ijs zelf stonden enkele benaalde woudreuzen. In het midden van de baan was in het ijs een rode lichtslang te vinden in de vorm van de Efteling-E, terwijl boven de hoofden van de bezoekers dezelfde grote ijskristallen als van het Huis van de Vijf Zintuigen waren te vinden. Een heel arsenaal spots verlichtten het ijs prachtig. Het betreden van de baan (op schoen of schaats, met of zonder stoel) is nog altijd gratis, maar schaatsen moeten dan wel zelf worden meegenomen. Eenieder die geen schaatsen heeft of ze is vergeten, kan één van de 900 paar huren bij de garderobe, wat tijdens de eerste Winter-Efteling fl. 5, - (€ 2,25) kostte en vanaf Winter-Efteling-editie twee fl. 7,50 (€ 3,50) moet opbrengen. De tent was bij de eerste winterversie nog best klein, maar een jaar later was de tent al iets grootser en was de ruimte beter benut. Hierdoor werd het terras heel wat uitgebreider. Er was vanaf toen zelfs een toiletunit aangebracht! Voor de tent loopt vaak entertainment rond en staan (net als langs de schaatsbaan) borden met Pardoes en zijn vrienden. Winterse planten, rode lopers en houtsnippers op de grond maken het plaatje buiten compleet.
 

e situatie is tijdens de eerste drie winterversies weinig veranderd, maar bij de vierde Winter-Efteling oogde de attractie heel wat professioneler. Het tentdoek was, in tegenstelling tot de oorspronkelijke NS-kleuren, gewoon wit van buiten en donkerblauw van binnen. In plaats van enorme triplexsneeuwvlokken, waren er nu papieren kandelaars aan het plafond te vinden en de ruimte waarin alles was gesitueerd was zo ongelofelijk veel groter geworden (3.600 m²), dat er eindelijk eens wat meer loopruimte ontstond langs de ijsbaan. Het ijs zelf leek echter nog wel erg veel op dat van de vorige versies; nog steeds met de lichtslang, nog steeds met de Pardoesborden, nog steeds met wat sparren en zelfs nog steeds van bevroren water gemaakt! De oppervlakte hiervan was met de oorspronkelijke 1200 m² ook gelijk gebleven.

Kort gezegd: er valt weinig aan te merken op deze plek. Je moet er van houden en dan ben je er vaak te vinden, of je moet het haten en dan kom je er gewoon lekker niet. In ieder geval heeft het park hier een troef in handen die nog jaren kan meedraaien als de topper van het winterseizoen en er wordt ook nog eens aardig aan verdiend, o.a. door de bijgeleverde horeca en souvenirs. Het terras beveel ik overigens niet echt aan, het is weliswaar verwarmd en overdekt, maar de niet te vermoeide decibellen van de al even niet-sfeervolle muziek die hier lallend en joelend door de boxen weerklinkt aan de westkant van de tent, zijn een zeer onaangenaam wezen van het geheel. De muziek en drank hier trekken ook de meest standaard Nederlandse hangjongeren aan, wat des te zieliger is voor het kleine gezinnetje dat na aanschaf van oliebollen bij de gebakkraam aan de ingang van het complex in alle haast zoekt naar een warme, behaaglijke plek om de winterse kost te verteren en dan uiteindelijk toch kiest voor de niet aan deze zicht te ontrekken locatie, om dan dus vervolgens tussen dit gespuis te moeten zitten, met die muziek op de ‘achtergrond’. De muziek aan de oostkant is dan weer wat beter uitgezocht, de enige echte Efteling-wintermuziek klinkt hier op een wat zachter volume over de schaatsers. Pluspunt bij het ijs zijn ook de banken, die het aantrekken van de ijzers een heel stuk veraangenamen. Alles bij elkaar komen we op een score van drieëneenhalve ster. Met liefde zouden we er vier willen geven, maar de sfeer en muziek van après-ski aan de westkant van de tent zorgen ervoor dat we ons hier nooit langer ophouden dan vijftien minuten. Vermaande schaatsliefhebbers mogen er natuurlijk een sterretje bijplakken.

Winter-Efteling 7: Op persoonlijk verzoek van parkdirecteur Olaf Vugts (we zijn blij te zien dat de directie dringende WWCW-adviezen serieus neemt) is de après-skihut van kabaalmaker omgevormd tot uitspanning waar de Notenkraker van Tsjaikovski de boventoon voert. Helemaal onze stijl is het horecapunt nog steeds niet, maar een aanklacht is niet langer noodzakelijk.
 

sinds:   1999 (WE1) aankleding:   voldoende muziek:   slecht / matig zitjes:   gemiddeld klimaat:   overdekt en verwarmd horeca in de buurt:   après-skihut, koek-en-zopiestands, oliebollenkraam dichtstbijzijnde   toiletten:  toiletmodule aan westkant van de tent, Carnaval Festival